Accordeon: verschil tussen versies

Huidige versie van 3 feb 2024 om 19:57

Muziek voor accordeon wordt veelal geschreven met een enkele balk met daarbij akkoordsymbolen. Specifiek voor accordeon geschreven muziek noteert de bassen met een hoofdletter, en de akkoorden met kleine letters (c, am, d7, gdim ). In MusiCAD kun je daartoe het te gebruiken akkoordnotatiesysteem op "accordeon" zetten.

Registers

Veel accordeons en zeker de grotere hebben meerdere zogeheten 'registers', knoppen die gewoonlijk vlak boven het klavier kiezen hoe de accordeon gaat klinken. De mogelijkheden worden bepaald door het aantal 'koren' in een accordeon. Een 1-korige accordeon heeft 1 tongenset en daarmee geen mogelijkheden voor instellen van de klank. Een twee-korige acoordeon heeft twee tongensets en daarmee drie mogelijkheden: de afzonderlijke tongensets, en de combinatie van beide. De meest voorkomende accordeon is doorgaans 3-korig: twee 8-voets tongensets waarvan 1 set een paar Hz te hoog voor een zwevend geluid en een 16-voets set (een octaaf lager), met meestal 5 registers:

8'

, 16'

, 8'+16'

, 8'+8'

en 8'+8'+16'

Een toets van de melodiekant van een accordeon zal 1 of meerdere 'tongen' in beweging zetten. De grootte van de tong bepaalt de toonhoogte. De benaming van de registers wordt net als bij een kerkorgel (een accordeon wordt soms ook buikorgel genoemd) aangeduid in voeten, bij een orgel een maat voor de lengte van de orgelpijpen. De grotere accordeons (4-korig, 120 bas) zijn veelal voorzien van minstens een 4-voet, twee (of soms drie) 8 voet, en een 16 voet register. De dubbele (of drievoudige bij musette accordeons) 8 voet registers zijn doorgaans niet niet gelijk gestemd waardoor een zweving ontstaat.

Om aan te geven welk register gebruikt moet worden, gebruik je de hiernaast staande symbolen uit het accordeon-menu <Ctrl-Shift-A> De positie, grootte, kleur enz. van de accordeonregisters stel je in onder [Opties|Vormgeving|Accordeonregisters].

De eerste drie symbolen staan respectievelijk voor 4-voet (hoogste), 8-voet en 16-voet (laagste) register. De overige voor combinatie van 4, 8 en 16 voet tongenblokken.

Accordeonregisters
code	benaming	koren	strak/zwevend
100	piccolo	4′	strak
010	klarinet	8′	strak
001	fagot / bassoon	16′	strak
110	hobo	4′ + 8′	strak
101	orgel	4′ + 16′	strak
011	bandoneon	8′ + 16′	strak
111	harmonium	4′ + 8′ + 16′	strak
020	viool	8′ + 8′	zwevend
120	musette	4′ + 8′ + 8′	zwevend
030	musette	8′ + 8′ + 8′	sterk zwevend
021	accordion	8′ + 8′ + 16′	zwevend
121	master	4′ + 8′ + 8′ + 16′	zwevend

De bas-kant van de accordeon is vaak ook voorzien van registers, maar een standaard is daar niet voor.

Instrumenten

Accordeon • Balalaika • Baglamas • Banjo • Blokfluit • Bouzouki • Cello • Contrabas • Dwarsfluit • Gitaar • Harp • Klarinet • Mandoline • Orgel • Panduri • Piano • Saxofoon • Tambura • Trompet • Tuba • Ukelele • Viool

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+[[Bestand:PianoAccordeon.jpg|300px|right]]
 Muziek voor '''accordeon''' wordt veelal geschreven met een enkele [[balk]] met daarbij [[akkoordsymbolen]].
+Specifiek voor accordeon geschreven muziek noteert de bassen met een hoofdletter, en de akkoorden met kleine letters (''c'', ''am'', ''d7'', ''gdim'' ). In MusiCAD kun je daartoe het te gebruiken [[akkoordnotatiesysteem]] op ''"accordeon"'' zetten.
-Veel accordions en zeker de grotere hebben meerdere registers. Een noot van de melodiekant van een accordeon zal 1 of meerdere 'tongen' in beweging zetten. De grootte van de tong bepaalt de toonhoogte. De benaming van de registers wordt net als bij een kerkorgel (een accordeon wordt soms ook buikorgel genoemd) aangeduid in voeten.  De grotere accordeons (120 basser) zijn veelal voorzien van minstens een 4-voet, twee of drie 8 voet, en een 16 voet register. De dubbele (of drievoudige) 8 voet registers zijn doorgaans niet niet gelijk gestemd waardoor een zweving ontstaat.
+== Registers ==
+Veel accordeons en zeker de grotere hebben meerdere zogeheten 'registers', knoppen die gewoonlijk vlak boven het klavier kiezen hoe de accordeon gaat klinken. De mogelijkheden worden bepaald door het aantal 'koren' in een accordeon. Een 1-korige accordeon heeft 1 tongenset en daarmee geen mogelijkheden voor instellen van de klank. Een twee-korige acoordeon heeft twee tongensets en daarmee drie mogelijkheden: de afzonderlijke tongensets, en de combinatie van beide. De meest voorkomende accordeon is doorgaans 3-korig: twee 8-voets tongensets waarvan 1 set een paar Hz te hoog voor een zwevend geluid en een 16-voets set (een octaaf lager), met meestal 5 registers:
+:8' [[Image:Accordionstops clarinet.svg|20px]], &nbsp; &nbsp; &nbsp; 16' [[Image:Accordionstops bassoon.svg|20px]], &nbsp; &nbsp; &nbsp; 8'+16' [[Image:Accordionstops bandoneon.svg|20px]], &nbsp; &nbsp; &nbsp; 8'+8' [[Image:Accordionstops violin symmetrical.svg|20px]]  en &nbsp; &nbsp; &nbsp; 8'+8'+16' [[Image:Accordionstops accordion symmetrical_01.svg|20px]]
-Om aan te geven welk register gebruikt moet worden, gebruik je de onderstaande symbolen:
+Een toets van de melodiekant van een accordeon zal 1 of meerdere 'tongen' in beweging zetten. De grootte van de tong bepaalt de toonhoogte. De benaming van de registers wordt net als bij een kerkorgel (een accordeon wordt soms ook buikorgel genoemd) aangeduid in voeten, bij een orgel een maat voor de lengte van de orgelpijpen.  De grotere accordeons (4-korig, 120 bas) zijn veelal voorzien van minstens een 4-voet, twee (of soms drie) 8 voet, en een 16 voet register. De dubbele (of drievoudige bij musette accordeons) 8 voet registers zijn doorgaans niet niet gelijk gestemd waardoor een zweving ontstaat.
-[[Bestand:Accordion-registers.png]]
+[[Bestand:Menu-accordion.png|right]]
+Om aan te geven welk register gebruikt moet worden, gebruik je de  hiernaast staande symbolen uit het accordeon-menu {{key|Ctrl-Shift-A}}  De positie, grootte, kleur enz. van de accordeonregisters stel je in onder {{MenuVerwijzing|[[Opties]]|[[Vormgeving]]|Accordeonregisters}}.
+De eerste drie symbolen staan respectievelijk voor 4-voet (hoogste), 8-voet en 16-voet (laagste) register. De overige voor combinatie van 4, 8 en 16 voet tongenblokken.
+:{| class="wikitable"
+|+ Accordeonregisters
+! symbool
+! code
+! benaming
+! koren
+! strak/zwevend
+|-
+| [[Image:Accordionstops piccolo.svg|32px]]
+| 100
+| piccolo
+| 4′
+| strak
+|-
+| [[Image:Accordionstops clarinet.svg|32px]]
+| 010
+| klarinet
+| 8′
+| strak
+|-
+| [[Image:Accordionstops bassoon.svg|32px]]
+| 001
+| fagot / bassoon
+| 16′
+| strak
+|-
+| [[Image:Accordionstops oboe.svg|32px]]
+| 110
+| hobo
+| 4′&nbsp;+&nbsp;8′
+| strak
+|-
+| [[Image:Accordionstops organ.svg|32px]]
+| 101
+| orgel
+| 4′&nbsp;+&nbsp;16′
+| strak
+|-
+| [[Image:Accordionstops bandoneon.svg|32px]]
+| 011
+| bandoneon
+| 8′&nbsp;+&nbsp;16′
+| strak
+|-
+| [[Image:Accordionstops harmonium.svg|32px]]
+| 111
+| harmonium
+| 4′&nbsp;+&nbsp;8′&nbsp;+&nbsp;16′
+| strak
+|-
+| [[Image:Accordionstops violin symmetrical.svg|32px]]
+| 020
+| viool
+| 8′&nbsp;+&nbsp;8′
+| zwevend
+|-
+| [[Image:Accordionstops musette symmetrical.svg|32px]]
+| 120
+| musette
+| 4′&nbsp;+&nbsp;8′&nbsp;+&nbsp;8′
+| zwevend
+|-
+| [[Image:Accordionstops musette authentic.svg|32px]]
+| 030
+| musette
+| 8′&nbsp;+&nbsp;8′&nbsp;+&nbsp;8′
+| sterk zwevend
+|-
+| [[Image:Accordionstops accordion symmetrical 01.svg|32px]]
+| 021
+| accordion
+| 8′&nbsp;+&nbsp;8′&nbsp;+&nbsp;16′
+| zwevend
+|-
+| [[Image:Accordionstops master.svg|32px]]
+| 121
+| master
+| 4′&nbsp;+&nbsp;8′&nbsp;+&nbsp;8′&nbsp;+&nbsp;16′
+| zwevend
+|}
+De bas-kant van de accordeon is vaak ook voorzien van registers, maar een standaard is daar niet voor.
 {{NavInstrumenten}}
+[[en:Accordion]]