Kerktoonsoort: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
De '''kerktoonsoorten''' | De '''kerktoonsoorten''' | ||
Uitgaande van alleen de witte toetsen (geen [[kruis]]en of [[mol]]len) op de piano kun je zeven wezenlijk verschillende [[toonladder]]s spelen: | Uitgaande van alleen de witte toetsen ([[diatonisch]], geen [[kruis]]en of [[mol]]len) op de piano kun je zeven wezenlijk verschillende [[toonladder]]s spelen: | ||
[[Bestand:Kerktoonladders.png]] | [[Bestand:Kerktoonladders.png]] | ||
Huidige versie van 12 sep 2022 om 09:12
De kerktoonsoorten
Uitgaande van alleen de witte toetsen (diatonisch, geen kruisen of mollen) op de piano kun je zeven wezenlijk verschillende toonladders spelen:
| Ionisch | C (hedendaags majeur) | c | d | e | f | g | a | b | c |
| Dorisch | D | d | e | f | g | a | b | c | d |
| Frygisch | E | e | f | g | a | b | c | d | e |
| Lydisch | F | f | g | a | b | c | d | e | f |
| Mixolydisch | G | g | a | b | c | d | e | f | g |
| Aeolisch | A (natuurlijk mineur) | a | b | c | d | e | f | g | a |
| Lokrisch | B | b | c | d | e | f | g | a | b |
Alle kerktoonladders beginnend met c (waardoor natuurlijk(!) wel kruisen en mollen nodig zijn):
| Ionisch | c | d | e | f | g | a | b | c |
| Dorisch | c | d | e♭ | f | g | a | b♭ | c |
| Frygisch | c | d♭ | e♭ | f | g | a♭ | b♭ | c |
| Lydisch | c | d | e | f# | g | a | b | c |
| Mixolydisch | c | d | e | f | g | a | b♭ | c |
| Aeolisch | c | d | e♭ | f | g | a♭ | b♭ | c |
| Lokrisch | c | d♭ | e♭ | f | g♭ | a♭ | b♭ | c |
De meeste kerktoonsoorten (afgezien van ionisch (majeur) en aeolisch (mineur) en een enkele keer dorisch, zul je zeker in wat modernere muziek niet veel tegenkomen. Allerlei toonsoorten (zigeunerladders, harmonisch mineur enz.) met andere intervallen (kleine terts) worden veel vaker gebruikt.
De gebruikelijke toonsoorten op A:
| Majeur | a | b | c# | d | e | f# | g# | a |
| Natuurlijk mineur | a | b | c | d | e | f | g | a |
| Dorisch | a | b | c | d | e | f# | g | a |
| Harmonisch mineur | a | b | c | d | e | f | g# | a |
| Melodisch mineur (omhoog) (omlaag) |
a a |
b g |
c f |
d e |
e d |
f# c |
g# b |
a a |
| Zigeuner | a | b♭ | c# | d | e | f | g# | a |
Dit soort lijstjes van toonladders kun je voor alle 12 grondtonen maken...